Czy zasadne jest wygaśnięcie mandatu radnego osobie łączącej tę funkcję z funkcją zastępcy prezydenta miasta?

Wyjaśnienie sytuacji

Na podstawie art. 27 pkt 2 [Niepołączalność funkcji wójta oraz jego zastępcy] oraz art. 29 pkt 2 [Pełnienie funkcji wójta i jego zastępcy po upływie kadencji] Ustawy o samorządzie gminnym – dalej u.s.g.; chciałem poddać w wątpliwość legalność objęcia mandatu radnego Konina bieżącej kadencji przez Pana Sławomira Lorka – b. Pierwszego Zastępcę Prezydenta Miasta. Na mocy art. 27 pkt 2 u.s.g. funkcji wójta (burmistrza) oraz jego zastępcy nie można łączyć z członkostwem w organach jednostki samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta. Powyższa regulacja stanowi gwarancję samodzielności jednostek samorządu terytorialnego i ich niezależności. Stan faktyczny przedstawia się następująco: 10 grudnia 2014 r. Józef Nowicki – Prezydent Miasta Konina zarządzeniem Nr 127/2014 Prezydenta Miasta Konina powołał Pana Sławomira Lorka na Pierwszego Zastępcę Prezydenta Miasta. 21 października 2018 r., w dzień wyborów, Pan Sławomir Lorek zdobył 587 głosów, co pozwoliło mu zdobyć jeden z pięciu mandatów w okręgu nr 1 w Koninie. Miesiąc później 21 listopada 2018 r. odbyła się pierwsza sesja Rady Miasta Konina VIII kadencji, podczas której wybrani radni oraz Prezydent-elekt złożyli ślubowanie. Odwołanie Pana Sławomira Lorka z funkcji Pierwszego Zastępcy Prezydenta Konina nastąpiło dopiero zarządzeniem Prezydenta Miasta Konina Nr 13/2018 z dnia 26 listopada 2018 r. podpisanym przez Piotra Korytkowskiego wchodzącym w życie w dniu podjęcia. (!) Mandat radnego nabywa się w dniu wyborów, ale obejmuje dopiero w chwili złożenia ślubowania. Należy więc zauważyć, że w okresie 21-25 listopada 2018 r. Pan Sławomir Lorek pełnił jednocześnie funkcję Zastępcy Prezydenta Miasta Konina oraz radnego, gdyż na podstawie art. 29 pkt 2 u.s.g po upływie kadencji wójta, zastępca wójta pełni swoje obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego zastępcę wójta.Z powyższego wynika, że w chwili składania ślubowania radnego Pan Sławomir Lorek nadal pełnił funkcję Pierwszego Zastępcy Prezydenta Miasta Konina, czego zakazuje wspomniany wyżej art. 27 pkt 2 u.s.g. W powyższym przypadku należy również wspomnieć art. 24b. ust. 1 u.s.g zakazujący osobie wybranej na radnego wykonywania pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskała mandat, oraz wykonywać funkcji kierownika lub jego zastępcy w jednostce organizacyjnej tej gminy. Należy dodać, że ww. artykuł warunkuje przystąpienie do wykonywania mandatu od obowiązku złożenia wniosku o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Jednak jak zauważa Michał Culepa (prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, zajmujący się również problematyką administracji publicznej i oświaty) w odpowiedzi z 29 października 2014 r. na pytanie dot. ww. problemu w systemie LEX o statusie ‘aktualne’ (QA 489268): „[…] Urlop bezpłatny oznacza bowiem jedynie zaprzestanie wykonywania pracy przy braku obowiązku wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę, natomiast sam stosunek pracy jest utrzymany w mocy. Tym samym funkcja zastępcy burmistrza jako taka jest utrzymana, a jedynie niewykonywania czasowo. Zatrudnienie w charakterze zastępcy burmistrza, nawet przy przejściu na urlop bezpłatny i pełnienie funkcji radnego należy więc uznać za naruszenie u.s.g.”, dodaje również: „Zgodnie z art. 27 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - dalej u.s.g., funkcji wójta (burmistrza) oraz jego zastępcy nie można łączyć z członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta. Przepis ten ma funkcję "gwarancyjną", jaką jest zapewnienie rozdzielenia poszczególnych organów władzy publicznej, w tym także organów danej gminy.” W analizie powyższej sprawy należy nawiązać również do przepisów Kodeksu Wyborczego – dalej k.w. , szczególnie do art. 383 §1 pkt. 5, który wskazuje przesłanki do wygaśnięcia mandatu radnego, co następuje w przypadku naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności; oraz art. 383 §5 k.w.: „Jeżeli radny przed dniem wyboru wykonywał funkcję lub prowadził działalność, o której mowa w § 1 pkt 5, obowiązany jest do zrzeczenia się funkcji lub zaprzestania prowadzenia działalności w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia ślubowania.” Przykładowymi funkcjami wymagającymi zrzeczenia się ich pełnienia w okresie trzech miesięcy jest (art. 25b u.s.g.) mandat posła lub senatora, stanowisko wojewody lub wicewojewody, członkostwo w organie innej jednostki samorządu terytorialnego. Wyżej wspomniane przykładowe funkcje bezpośrednio nie kolidują z bieżącym funkcjonowaniem i wypełnianiem mandatu radnego danej jednostki. Natomiast w przypadku jednoczesnego pełnienia funkcji Zastępcy Prezydenta Miasta i radnego tej samej jednostki samorządu terytorialnego następuje rażąca kolizja i naruszenie art. 27 pkt 2 u.s.g. pełniącego rolę gwarancyjną rozdzielenia władzy wykonawczej i stanowiąco-kontrolnej tej samej jednostki samorządu. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego brzmienie powołanego ww. przepisu nie nasuwa wątpliwości, że wprowadza on ograniczenie podmiotowe dotyczące wykonywania funkcji wójta i jego zastępcy członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego.